به گزارش زیستنا به نقل از LiveScience مردی در ماساچوست نخستین فردی است که پیوند کلیه خوک دریافت کرده است.
دانشمندان از مدتها پیش در حال ایجاد خوکهای دستکاری ژنتیکی شده بودهاند تا راهی برای رفع کمبود اندامهای انسانی در دسترس برای جراحیهای پیوند باز کنند. چندین آزمایش اثبات مفهوم با اندامهای این نوع خوکها در سالهای اخیر انجام شده است. یک مورد شامل اتصال کلیه به بدن یک فرد اهداکننده عضو که دچار مرگ مغزی بود و در مورد دیگر دو کلیه به یک بیمار مرگ مغزی پیوند زده شد. علاوه بر این، در سال ۲۰۲۲، اولین پیوند قلب خوک روی مردی انجام شد؛ اما متأسفانه پس از مدت کوتاهی فرد دریافتکننده پیوند قلب درگذشت.
جراحان بیمارستان عمومی ماساچوست (Massachusetts General Hospital) طی این نقطه عطف بزرگ پزشکی، برای نخستین بار یک کلیه خوک را به بیمار زندهای پیوند زدند. ریچارد اسلیمن (Richard Slayman)، بیمار ۶۲ ساله دریافت کننده این پیوند پس از پشت سر گذاشتن عمل جراحی چهار ساعتهای در ۱۶ مارس وضعیت عمومی خوبی دارد و طبق بیانیه بیمارستان، انتظار میرود بهزودی از این بیمارستان مرخص شود.
اسلیمن در این بیانیه گفت: «من آن را نهتنها بهعنوان راهی برای کمک به خود، بلکه راهی برای ایجاد امید در هزاران نفری دیدم که برای زنده ماندن به پیوند نیاز دارند.»
اسلیمن، اهل ویموث در ماساچوست است. وی سابقه دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا دارد و پیش از دریافت پیوند کلیه انسانی در سال ۲۰۱۸ به مدت هفت سال دیالیز میشده است. بااینحال، پنج سال پس از انجام این پیوند، نشانههایی از رد اندام پیوند شده بروز پیدا کردند. وی مجدداً از سال ۲۰۲۳ دیالیز را شروع کرد که سبب عوارضی جدی شد، بهطوریکه برای مدیریت این عوارض نیاز داشت تا به شکل منظم به بیمارستان مراجعه کند.
دکتر وینفرد ویلیامز (Winfred Williams)، معاون بخش نفرولوژی در بیمارستان عمومی ماساچوست و پزشک اصلی کلیه بیمار، به نیویورک تایمز (The New York Times) گفت: «او باید پنج تا شش سال برای یک کلیه انسانی صبر میکرد، اما نمیتوانست طی این مدت دوام بیاورد.»
فرصتی برای اسلیمن به وجود آمد تا کلیه خوک دریافت کند و پس از بحث در مورد خطرات احتمالی این روش با پزشکان خود، به عمل رضایت داد.
این کلیه را شرکت ایجنسیس (eGenesis) تأمین کرده است. ایجنسیس شرکتی فعال در زمینه زیستفناوری است که در حال توسعه اندامهای مهندسیشده سازگار با انسان است. این شرکت از سیستم معروف ویرایش ژن کریسپر برای دستکاری ژنهای خوکهای خود استفاده میکند.
بنا به اعلام شرکت ایجنسیس، برای اینکه این اندامها برای انسان مناسب باشند، دانشمندان سه ژن مربوط به ساخت کربوهیدراتها یا قندهای موجود در خوکها را جدا و حذف کردند. این کربوهیدراتها سبب میشود که سیستم ایمنی بدن انسان به اندامهای خوکی حمله کنند. علاوه بر این، آنها هفت ژن انسانی را اضافه کردند. این ژنها به جلوگیری از اثرات دومینوی مربوط به ایمنی که میتواند منجر به رد پیوند شود، کمک میکنند؛ و در نهایت، آنها تکههایی از DNA ویروسی به نام رتروویروسهای درونزا (Endogenous Retroviruses) را در ژنوم خوکها غیرفعال کردند که برای خوکها مزاحمتی ایجاد نمیکنند، اما میتوانند به انسان آسیب برسانند.
بر اساس گزارش سیانان، دانشمندان در مجموع، ۶۹ ویرایش در DNA خوک انجام دادند.
اسلیمن بهعنوان بخشی از فرآیند پیوند، دو درمان مبتنی بر آنتیبادی بهمنظور کمک به جلوگیری از رد عضو و همچنین داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی دریافت کرد. بدیهی است موفقیت این روش این امید را ایجاد میکند که چنین پیوندهایی روزی رواج یابند.
دکتر لئوناردو ریلا (Leonardo Riella)، مدیر پزشکی پیوند کلیه در بیمارستان عمومی ماساچوست به واشنگتن پست گفت: «امید ما این است که دیالیز منسوخ شود.»
دکتر ویلیامز، در بیانیه بیمارستان در مورد جراحی اسلیمن اضافه کرد: «این کار پیشرفت بالقوهای را در حل یکی از مشکلات حل نشدنی در زمینه کاری ما ارائه میکند و آن دسترسی نابرابر بیماران در اقلیت قومی به فرصت پیوند کلیه به دلیل کمبود شدید اعضای اهداکننده و سایر موانع مبتنی بر سیستم است.»
وی گفت: «ذخایر کافی از اندامهای حاصل از این پیشرفت فناوری ممکن است تا در نهایت به عدالت سلامت منجر شود و بهترین راهحل برای نارسایی کلیه – یک کلیه با عملکرد خوب – را به همه بیماران نیازمند ارائه دهد.»
منبع: LiveScience