به گزارش زیستنا به نقل از ScienceDaily، پژوهشگرانی از دانشگاه لیدز و دانشگاه لنکستر در بریتانیا هدف بالقوه جدیدی به نام PDE4B را برای درمان بیماری آلزایمر شناسایی کرده‌اند.
بیماری آلزایمر عامل اصلی زوال عقل و ناتوانی در کهن‌سالی است. ازآنجایی‌که تعداد افراد مبتلا به آلزایمر در حال افزایش است، ضروری است تا هرچه سریع‌تر درمان‌هایی برای بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری ایجاد شود.
PDE4B آنزیمی درون‌سلولی است که AMP حلقوی (cyclic AMP) را تجزیه می‌کند. AMP حلقوی طیف وسیعی از فرآیندهای سلولی را تنظیم می‌کند. بر اساس مطالعه‌ای در استرالیا، مشخص شده است که ژن PDE4B یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری آلزایمر است. اکنون گروهی بریتانیایی بررسی کردند که آیا کاهش فعالیت PDE4B می‌تواند فرد را از آسیب‌های ایجادشده توسط بیماری آلزایمر محافظت کند یا خیر و آیا از این موضوع می‌توان به‌عنوان رویکردی درمانی بهره برد یا خیر. محققان برای این کار ژنی را برای کاهش فعالیت PDE4B در موش مدل بیماری آلزایمر وارد کردند. این مدل موشی پلاک‌های آمیلوئیدی را در مغز خود ایجاد می‌کند که یکی از ویژگی‌های آسیب‌رسان اصلی در این بیماری است.
پژوهشگران مشاهده کردند که موش‌های مبتلا به بیماری آلزایمر در آزمایش‌های ماز نقص حافظه بروز دادند، اما حافظه موش‌های مبتلا به آلزایمر که در آن‌ها فعالیت PDE4B به‌طور ژنتیکی کاهش یافته بود مشکلی نداشت. این گروه با استفاده از تصویربرداری عملکردی مغز، دریافتند که سوخت‌وساز گلوکز، به‌عنوان منبع اصلی انرژی در مغز، در موش‌های مبتلا به آلزایمر دچار اختلال شده است. این همانند وضعیتی است که در بیماران مبتلا به این بیماری دیده می‌شود. بااین‌حال، موش‌های آلزایمری که در آن‌ها فعالیت PDE4B به‌طور ژنتیکی کاهش یافته بود میزان مناسبی از سوخت‌وساز گلوکز را در مغز خود نشان دادند.
در مرحله بعد، پژوهشگران برای شناخت سازوکارهای دخیل، میزان بیان ژن و پروتئین در مغز را بررسی کردند. این بررسی‌ها نشان داد که در مغز موش‌های مبتلا به بیماری آلزایمر التهاب افزایش یافته‌ای وجود دارد که همانند آن چیزی است که در بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر دیده می‌شود؛ اما التهاب در موش‌های مبتلا به آلزایمر که در آن‌ها فعالیت PDE4B به‌طور ژنتیکی کاهش یافته بود کمتر بود. وضعیت مشابهی برای طیف وسیعی از پروتئین‌های دیگر مشاهده شد که در آسیب‌های بیماری آلزایمر دخیل هستند. به‌طورکلی، این داده‌ها نشان می‌دهد که کاهش فعالیت PDE4B ممکن است رویکرد مفیدی برای درمان بیماری آلزایمر باشد، البته پژوهش‌های بیشتری برای تأیید استفاده از داروهایی که این آنزیم را هدف قرار می‌دهند لازم است.
دکتر استیون کلاپکوت (Steven Clapcote)، محقق هدایت‌کننده این پژوهش از دانشگاه لیدز، گفت: «کاهش فعالیت آنزیم PDE4B تأثیر محافظتی شاخصی بر حافظه و سوخت‌وساز گلوکز در مدل موش مبتلا به آلزایمر داشت، این در حالی است که این موش‌ها در تعداد پلاک‌های آمیلوئیدی در مغز کاهشی را نشان ندادند. این مشاهده تصویر امیدوارکننده‌ای ارائه می‌دهد که کاهش فعالیت PDE4B ممکن است از اختلالات شناختی نه‌تنها در بیماری آلزایمر بلکه در سایر شکل‌های زوال عقل مانند بیماری هانتینگتون (Huntington’s disease) محافظت کند.»
دکتر نیل داوسون (Neil Dawson)، یکی از نویسندگان این مقاله، از دانشگاه لنکستر، این نظر را تکرار کرد: «این نتایج، امیدی واقعی را برای توسعه درمان‌های جدیدی ارائه می‌دهد که در آینده برای بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر مفید خواهد بود. جذاب است که دریابید تنها ۲۷ درصد کاهش فعالیت PDE4B می‌تواند به‌طور چشمگیری حافظه، عملکرد مغز و التهاب را در موش‌های مبتلا به آلزایمر بهبود دهد. گام بعدی آزمایش این است که آیا داروهای مهارکننده PDE4B دارای اثرات مفید مشابهی در مدل موش مبتلا به بیماری آلزایمر هستند یا خیر تا امکان بررسی اثربخشی بالقوه آن‌ها در بیماری آلزایمر فراهم شود.»
منبع: ScienceDaily
Journal Reference:
Armstrong, Paul, Hüseyin Güngör, Pariya Anongjanya, Clare Tweedy, Edward Parkin, Jamie Johnston, Ian M. Carr, Neil Dawson, and Steven J. Clapcote. “Protective Effect of PDE4B Subtype-Specific Inhibition in an App Knock-in Mouse Model for Alzheimer’s Disease.” Neuropsychopharmacology, March 23, 2024. https://doi.org/10.1038/s41386-024-01852-z.