به گزارش زیستنا به نقل از American Society for Microbiology با افزایش مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی، جهان به انواع کاملاً جدیدی از آنتی‌بیوتیک‌ها نیاز دارد. مطالعه جدیدی که در ژورنال Microbiology Spectrum، مجله انجمن میکروب‌شناسی آمریکا، منتشر شده است، نشان می‌دهد که مخلوطی آنزیمی می‌تواند انواع گونه‌های مایکوباکتری‌ها، از جمله آن‌هایی که سبب بروز بیماری سل می‌شوند را از بین ببرد. این تحقیق را دانشمندان دانشگاه ایالتی کلرادو و شرکت اندولایتیکس تکنولوژیز (Endolytix Technologies) انجام شد.
دکتر جیسون هولدر (Jason Holder)، یکی از نویسندگان مقاله و از بنیان‌گذاران شرکت اندولایتیکس تکنولوژیز و مدیر ارشد علمی این شرکت، گفت: «ما یک داروی مایکوباکتریایی مؤثر بر مایکوباکتریوم‌های غیر سل (Nontuberculous Mycobacteria) به‌اختصار NTM و M. tuberculosis داریم که زیستی است و فاژ درمانی و آنتی‌بیوتیک‌های کوچک مولکولی نیست.» وی می‌افزاید: «درمان عفونت‌های مایکوباکتریایی به دلیل اثربخشی ضعیف با داروهای استاندارد که در رژیم‌های چند دارویی استفاده می‌شوند، به‌طور ویژه‌ای دشوار است. این رژیم‌های چند دارویی منجر به سمیت قابل‌توجهی شده و درمان‌ها از ۶ ماه تا چندین سال طول می‌کشد. این روش‌ها اغلب با ظهور مجدد عفونت باکتریایی پس از گذشت یک سال منفی شدن آزمایش همراه می‌شود.»
پژوهشگران در این مطالعه اثبات مفهوم جدید، به‌جای رویکرد شیمیایی، از رویکردی زیستی برای ایجاد مخلوطی از آنزیم‌هایی استفاده کردند که به پوشش سلولی مایکوباکتری‌ها حمله می‌کنند. این معجون از آنزیم‌ها حاوی کاتالیزورهای بیوشیمیایی بسیار خاص است که پوشش سلولی مایکوباکتریایی را هدف قرار داده و تخریب می‌کند. این پوشش سلولی برای زنده ماندن مایکوباکتری ضروری است. محققان برای افزایش اثربخشی این مخلوط، داروی آنزیمی را به درون ماکروفاژهای میزبان ارائه می‌دهد. ماکروفاژها محلی هستند که مایکوباکتری‌ها درون آن‌ها رشد می‌کنند. در آزمایش‌های انجام‌شده، این دارو در برابر M. tuberculosis و مایکوباکتریوم‌های غیر سل (NTM) مؤثر بود. هر دو آن‌ها عامل بیماری کشنده ریوی هستند. سل سالانه حدود یک و نیم میلیون نفر را از بین می‌برد.
هولدر گفت: «ما یک سازوکار باکتری کشی را مشخص کردیم که از طریق خرد کردن سلول‌های باکتری به تکه‌های کوچک‌تر صورت می‌گیرد.» وی اضافه کرد: «ما نشان داده‌ایم که می‌توانیم آنتی‌بیوتیک‌های زیستی را طراحی و توسعه دهیم و آن‌ها را از طریق قرار دادن در کپسول‌های لیپوزومی (Liposomal Encapsulation) به جایگاه‌های عفونت برسانیم. ما امیدواریم تا با ترکیب علم دارورسانی با آنزیم‌هایی که باکتری‌ها را تخریب می‌کنند، بتوانیم گزینه‌های درمانی را در بیماری‌هایی مانند بیماری ریوی NTM، بیماری سل ریوی و غیره باز کنیم.»
به گفته دکتر ریچارد اسلایدن (Richard Slayden) یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد گروه میکروب‌شناسی، ایمنی‌شناسی و آسیب‌شناسی در دانشگاه ایالتی کلرادو، درمان جدید مکمل داروهای استاندارد فعلی است و بسیاری از تداخلات دارویی را ندارد. این تداخلات در بسیاری از داروهای ضد مایکوباکتریایی در حال استفاده مسئله‌ساز هستند. هولدر گفت: «آنزیم‌های اندولایتیکس با آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد به‌طور قدرتمندی عمل می‌کنند تا باکتری‌ها را با غلظت‌های کمتری از دارو بکشند.» وی ادامه داد: «این کار می‌تواند باعث کاهش قابل‌توجهی در سمیت مربوط به رژیم‌های چند دارویی شود که این درمان‌ها روش‌های استاندارد برای عفونت‌های مایکوباکتریایی هستند و امیدواریم منجر به درمان سریع‌تر شوند.»
منبع: American Society for Microbiology
Journal Reference:
Bartlett, Helen P., Clinton C. Dawson, Cody M. Glickman, David W. Osborn, Christopher R. Evans, Benjamin J. Garcia, Lauren C. Frost, et al. “Targeting Intracellular Nontuberculous Mycobacteria and M. Tuberculosis with a Bactericidal Enzymatic Cocktail.” Edited by Prabagaran Narayanasamy. Microbiology Spectrum, March 27, 2024, e03534-23. https://doi.org/10.1128/spectrum.03534-23.