به گزارش زیستنا به نقل از SciTechDaily، طی یک مطالعه اثبات مفهوم، سه آنتی‌بادی مختلف علیه HIV مورد ارزیابی قرار گرفتند. هر کدام از این آنتی‌بادی‌ها به‌طور مستقل از میمون‌ها در برابر ابتلا به HIV میمونی (Simian HIV) یا به‌اختصار SHIV محافظت می‌کردند. این بررسی مطالعه‌ای کنترل‌شده با دارونما بود که به منظور استفاده از اطلاعات حاصل از آن برای ساخت واکسن پیشگیرانه HIV برای انسان انجام شد. این آنتی‌بادی‌ها، شامل یک آنتی‌بادی خنثی‌کننده انسانی و دو آنتی‌بادی جداشده از میمون‌های واکسینه شده بودند که پپتید فیوژن (Fusion Peptide) را هدف قرار می‌دهند. پپتید فیوژن جایگاهی روی پروتئین سطحی در HIV است که به ویروس کمک می‌کند به سلول‌ها متصل شده و وارد آن‌ها شود.
نتایج این مطالعه در ژورنال Science Translational Medicine منتشر شده است و به‌وسیله مرکز تحقیقات واکسن (Vaccine Research Center) یا به‌اختصار VRC در انستیتو ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی (National Institute of Allergy and Infectious Diseases) یا به‌اختصار NIAID، بخشی از انستیتو ملی سلامت ایالات‌متحده هدایت شده است.
آنتی‌بادی علیه پپتید فیوژن: امیدی جدید
آنتی‌بادی‌هایی که پپتید فیوژن را هدف قرار می‌دهند می‌توانند سویه‌های مختلف HIV را در شرایط آزمایشگاهی (in vitro) خنثی کنند. بدان معنا که این آنتی‌بادی‌ها در یک لوله آزمایش یا ظرف کشت خارج از بدن موجود زنده می‌توانند HIV را خنثی کنند. مرکز تحقیقات واکسن در انستیتو ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی یک آنتی‌بادی انسانی به نام VRC34.01 مبتنی بر پپتید فیوژن را از یک فرد مبتلا به HIV جدا کرد که برای تحقیق نمونه خون اهدا کرده بود. آن‌ها همچنین دو آنتی‌بادی را از میمون‌های رزوس (Rhesus Macaques) جدا کردند که پیش‌ازاین رژیم واکسنی برای تولید آنتی‌بادی‌های پپتید فیوژن دریافت کرده بودند. میمون رزوس گونه‌ای از میمون‌ها هستند که سیستم ایمنی آن‌ها مشابه انسان است.
نشان دادن این موضوع که این آنتی‌بادی‌ها از جانوران محافظت می‌کنند، تأیید می‌کند پپتید فیوژن هدف مناسبی برای طراحی واکسن انسانی است. چالش SHIV یعنی تزریق میزان آلوده‌کننده از HIV میمونی به میمون رزوس که مدل حیوانی پرکاربردی برای ارزیابی عملکرد آنتی‌بادی‌ها و واکسن‌های HIV است.
پیامدها و یافته‌های تجربی
در این مطالعه، میمون‌های رزوس در هر یک از چهار گروه یک تزریق داخل وریدی منفرد از یک نوع آنتی‌بادی دریافت کردند. این موارد شامل دوز ۲/۵ (دو و نیم) یا ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن از آنتی‌بادی VRC34.01 یا یکی از دو آنتی‌بادی میمونی ایجادشده توسط واکسن بود و به سایر میمون‌ها دارونما تزریق شد. برای تعیین اثر محافظتی آنتی‌بادی‌ها، به هر میمون پنج روز پس از تزریق آنتی‌بادی‌ها یا دارونما سویه‌ای از HIV میمونی تزریق شد که به آنتی‌بادی‌های علیه پپتید فیوژن حساس است.
تمامی میمون‌هایی که دارونمای تزریقی دریافت کردند، پس‌ازاین چالش دچار HIV میمونی شدند. در میان میمون‌هایی که تزریق VRC34.01 دریافت کردند، هیچ‌کدام از میمون‌هایی که دوز ۱۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم را دریافت کردند دچار HIV میمونی نشدند و ۲۵ درصد از میمون‌هایی که دوز ۲/۵ (دو و نیم) میلی‌گرم بر کیلوگرم را دریافت کردند، دچار HIV میمونی شدند. از بین آن‌هایی که آنتی‌بادی‌های میمون‌های رزوس حاصل از واکسن را دریافت کردند، هیچ میمونی که آنتی‌بادی موسوم به DFPH-a.15 دریافت کرده بود به HIV میمونی مبتلا نشد و ۲۵ درصد از میمون‌هایی که آنتی‌بادی DF1W-a.01 را دریافت کردند، دچار HIV میمونی شدند. با گذشت زمان، غلظت آنتی‌بادی‌ها در خون میمون‌هایی که DFPH-a.15 دریافت کرده بودند کاهش یافت. ۳۰ روز بعد این میمون‌ها بار دیگر با تزریق HIV میمونی به چالش کشیده شدند تا مشخص شود که آیا با کم شدن غلظت آنتی‌بادی‌ها اثر محافظتی کاهش یافته است یا خیر، و نیمی از آن‌ها به HIV میمونی مبتلا شدند.
سه آنتی‌بادی مورد مطالعه هر کدام از نظر آماری محافظت قابل‌توجهی در برابر HIV میمونی ارائه کردند و این اثر وابسته به دوز بود، یعنی بالاترین میزان محافظت در میمون‌هایی مشاهده شد که بیشترین غلظت آنتی‌بادی در خون آن‌ها بود.
جمع‌بندی: به‌سوی یک واکسن مؤثر علیه HIV
بنا بر اظهارت نویسندگان، این یافته‌ها این مفهوم را به اثبات می‌رسانند که آنتی‌بادی‌های ضد پپتید فیوژن می‌توانند در برابر HIV میمونی محافظت ایجاد کنند. به‌علاوه این مطالعه کمک می‌کند تا غلظت آنتی‌بادی‌هایی که یک واکسن برای ایجاد محافظت باید تولید کنند تعیین شود. آن‌ها بیان می‌کنند که یافته‌های آن‌ها در مورد آنتی‌بادی‌های ایجادشده به‌وسیله واکسن در برخی از حیوانات نشان می‌دهد که لازم است تا کار بیشتری بر طراحی واکسن HIV پیشگیرانه با هدف قرار دادن پپتید فیوژن انجام شود.
محققان به این نتیجه رسیدند که هر واکسن مؤثر علیه HIV که پپتید فیوژن HIV را هدف قرار می‌دهد، احتمالاً باید با اطلاعات این مطالعه توسعه یابد. این کار با تولید آنتی‌بادی علیه چندین نوع مختلف پپتید فیوژن قابل انجام است. این روند احتمال اینکه واکسن بتواند اثر پیشگیرانه‌ای را علیه انواع بسیار متنوع HIV در گردش داشته باشد افزایش می‌دهد.
منبع: SciTechDaily
Journal Reference:
Pegu, Amarendra, Sarah E. Lovelace, Megan E. DeMouth, Michelle D. Cully, Daniel J. Morris, Yingying Li, Keyun Wang, et al. “Antibodies Targeting the Fusion Peptide on the HIV Envelope Provide Protection to Rhesus Macaques against Mucosal SHIV Challenge.” Science Translational Medicine ۱۶, no. 730 (January 17, 2024): eadh9039. https://doi.org/10.1126/scitranslmed.adh9039.