به گزارش زیستنا به نقل از University of Basel، پژوهشگران دانشگاه بازل سازوکاری را درون سلول‌ها کشف کرده‌اند که تعداد مناسب سلول‌های T را در بدن موجود کنترل می‌کند و بدین ترتیب عملکرد مناسب سیستم ایمنی را تضمین می‌کند. این سازوکار در کپک‌های مخاطی (Slime Molds) نیز یافت شده است؛ این موضوع حاکی از آن است که تنظیم تراکم سلولی طی تکامل حفظ شده است.
سیستم ایمنی بدن ما مسئول کنترل هجوم ویروس‌ها، باکتری‌ها، انگل‌ها و نیز جلوگیری از پیدایش سلول‌های سرطانی است. این سیستم از چندین نوع سلول تشکیل شده است. میلیاردها سلول از این سلول‌های ایمنی از جمله لنفوسیت‌های T (T lymphocytes) یا به‌اختصار سلول‌های T در بدن ما وجود دارد. سلول‌های T در مغز استخوان تولید می‌شوند و در تیموس (Thymus) انتخاب می‌شوند. این سلول‌ها برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن ما ضروری هستند. هر چند همواره وجود سلول‌های T کافی لازم است، بدن باید مطمئن باشد که آن‌ها از تراکم ویژه‌ای نیز تجاوز نکنند؛ اما این پرسش مطرح می‌شود که چگونه سیستم ایمنی تشخیص می‌دهد آیا تعداد درست سلول‌های T در گردش خون وجود دارد یا خیر؟
پروتئین‌های کورونین (Coronin) اندازه جمعیت سلول‌های T را کنترل می‌کنند
اکنون گروه پژوهشی به رهبری پروفسور ژان پیترز (Jean Pieters) در بیوزنتروم (Biozentrum) دانشگاه بازل توانسته‌اند سازوکاری سلولی را کشف کنند که اندازه جمعیت سلول‌های T را تنظیم می‌کند. پیش از این کار این گروه و نیز سایر گروه‌ها نشان داده بود که پروتئینی به نام کورونین ۱ (Coronin 1) نقش مهمی در بقای سلول‌های T در بدن بازی می‌کند.
پژوهشگران در کار جدید، گزارش می‌کنند زمانی که تعداد سلول‌های T افزایش می‌یابد، بیان پروتئین کورونین ۱ بیشتر می‌شود؛ البته این پروتئین از ابتدا نیز یکی از فراوان‌ترین پروتئین‌ها در سلول‌های T است. این امر بقای سلول‌های T را افزایش می‌دهد و بدین ترتیب بزرگی اندازه جمعیت آن‌ها را تضمین می‌کند.
اما سیستم چگونه تصمیم می‌گیرد که چه زمانی جمعیت این سلول‌های کافی است؟ پژوهشگران دریافتند هنگامی‌که تراکم سلول‌های T به آستانه حداکثری می‌رسد تولید کورونین ۱ متوقف می‌شود. در نتیجه، پیام‌های بقایی که این سلول‌ها به‌وسیله کورونین ۱ دریافت می‌کردند، از بین می‌روند.
تونیوی ندینیانکا فابریس (Tohnyui Ndinyanka Fabrice)، نویسنده نخست این مطالعه توضیح می‌دهد: «سلول‌ها شروع به مرگ می‌کنند و تراکم جمعیت سلول‌های T بار دیگر کاهش می‌یابد.» وی می‌افزاید: «مشخص کردن این فرآیند زمان زیادی برد؛ اما هنگامی‌که مشخص شد، مشاهدات ما مثل تماشای یک فیلم مصیبت‌بار بود: اگر جمعیت سلول‌ها بیش‌ازحد اندازه می‌شد، مرگ عظیمی درون دسته‌های سلولی آغاز می‌شد.»
سازوکار حفاظت‌شده‌ای در طی تکامل
جالب اینجاست که نتایج تحقیقات نشان داد که تنظیم جمعیت سلولی به‌وسیله کورونین در آمیب‌ها (کپک‌های مخاطی یا Slime Molds) نیز یافت می‌شود که مراحل تک‌سلولی و چند سلولی را طی می‌کنند. این یافته مسیرهای هیجان‌انگیزی را برای پژوهش‌های آتی می‌گشاید. پروفسور ژان پیترز می‌گوید: «اعضای خانواده پروتئین کورونین به‌شدت حفاظت شده‌اند و به‌طور گسترده‌ای در قلمرو یوکاریوتی بیان می‌شوند.» او ادامه می‌دهد: «کار آینده شاید بتواند مشخص کند که آیا تنظیم وابسته به کورونین در جمعیت‌های مربوط به سلول‌های T و کپک‌های مخاطی در سیستم‌های دیگر نیز کار می‌کند یا خیر.»
منبع: University of Basel
Journal Reference:
Ndinyanka Fabrice, Tohnyui, Christelle Bianda, Haiyan Zhang, Rajesh Jayachandran, Julie Ruer-Laventie, Mayumi Mori, Despina Moshous, Geoffrey Fucile, Alexander Schmidt, and Jean Pieters. “An Evolutionarily Conserved Coronin-Dependent Pathway Defines Cell Population Size.” Science Signaling ۱۵, no. 759 (November 8, 2022): eabo5363. https://doi.org/10.1126/scisignal.abo5363.