به گزارش زیستنا به نقل از MedicalXpress، در مطالعه‌ای که نتایج آن به‌تازگی انتشار یافته است؛ دانشمندان گزارش کردند که حافظه بیان ژن می‌تواند در طول عمر باقی بماند و ممکن است هدف جدیدی برای بهبود سلامت در اواخر زندگی باشد. این نتایج در ژورنال Nature Aging منتشر شده است.
دکتر نظیف آلیک (Nazif Alic)، نویسنده این مقاله از انستیتو پیری سالم کالج دانشگاهی لندن در بخش علوم زیستی کالج دانشگاهی لندن گفت: «سلامت در دوره پیری تا حدی به آن چیزی بستگی دارد که فرد در جوانی یا حتی در رحم تجربه کرده است. در اینجا، ما یک راه را شناسایی کرده‌ایم که از طریق آن این اتفاق رخ می‌دهد؛ زیرا تغییرات در بیان ژن در جوانی می‌تواند «حافظه‌ای» شکل دهد که بعدها در بیش از نیمی از عمر بر سلامت تأثیر گذارد.»
این دانشمندان در پژوهش‌های پیشین خود دریافتند مگس‌های سرکه‌ای که در اوایل زندگی از رژیم غذایی پر قند تغذیه می‌شدند، حتی درصورتی‌که رژیم غذایی آن‌ها در بزرگ‌سالی بهبود می‌یافت باز هم زندگی کوتاه‌تری داشتند. این گروه پژوهشی بر اساس این دانسته‌ها در اینجا سازوکاری را کشف کردند که احتمالاً این یافته را توضیح می‌دهد.
محققان در مطالعه قبلی خود دریافتند که رژیم غذایی با قند بالا سبب مهار فاکتور رونویسی dFOXO می‌شود. این فاکتور رونویسی در سوخت‌وساز گلوکز نقش دارد و طی مطالعات متعددی مشخص شده است که بر طول عمر تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل اکنون دانشمندان با افزایش مستقیم فعالیت dFOXO به دنبال ایجاد اثر معکوس هستند.
فاکتورهای رونویسی پروتئین‌هایی هستند که رونویسی یا نسخه‌برداری اطلاعات را از DNA به RNA پیک تنظیم می‌کنند. این فرایند نخستین و کلیدی‌ترین مرحله در بیان ژن است. پژوهشگران برای این مطالعه، dFOXO را با افزایش میزان آن در مگس سرکه ماده در سه هفته اول بزرگ‌سالی مگس فعال کردند.
آن‌ها دریافتند که این رویدادهای ابتدایی حیات، سبب تغییراتی در کروماتین شد که پایدار بوده و منجر به بیان متفاوت ژن‌ها در اواخر زندگی شدند. کروماتین شامل مخلوطی از DNA و پروتئین است که می‌توان آن را به‌عنوان «بسته‌بندیDNA» در نظر گرفت. این مسئله برخی تغییراتی را که به‌عنوان بخشی از روند طبیعی پیری انتظار می‌رفت خنثی کرد، در نهایت سلامت موجود را در اواخر عمر بهبود بخشید و در ادامه بیش از یک ماه (نیمی از عمر مگس سرکه) طول عمر مگس‌های سرکه را افزایش داد.
بنا بر گفته پژوهشگران این یافته‌ها می‌تواند به راه‌هایی برای تأثیرگذاری بر سلامت در اواخر عمر در افراد منجر شود.
دکتر آلیک گفت: «آنچه در اوایل زندگی جانور یا شخصی رخ می‌دهد، می‌تواند بر کارکرد ژن‌های آن‌ها در اواخر زندگی چه در جهت بهتر کردن و چه بدتر کردن تأثیر گذارد. برای مثال ممکن است رژیم غذایی نامناسب در اوایل زندگی با تغییر چگونگی بیان ژن‌هایمان سوخت‌وساز ما را در ادامه زندگی تحت تأثیر قرار دهد؛ حتی درصورتی‌که در طول سال‌ها تغییرات اساسی در رژیم غذایی ایجاد شود، اما خوشبختانه، شاید بتوان این وضعیت را بازگرداند.»
«اکنون که می‌دانیم چگونه حافظه بیان ژن می‌تواند در طول عمر باقی بماند تا بر فعالیت ژن تأثیر بگذارد، ممکن است بتوانیم راه‌هایی را برای مقابله با این تغییرات در مراحل بعدی زندگی ایجاد کنیم تا سلامت را حفظ کرده و افراد را برای سالم ماندن طولانی‌تر توانمند کنیم.»
منبع: MedicalXpress
Journal Reference:
Martínez Corrales, Guillermo, Mengjia Li, Tatiana Svermova, Alex Goncalves, Diana Voicu, Adam J. Dobson, Tony D. Southall, and Nazif Alic. “Transcriptional Memory of DFOXO Activation in Youth Curtails Later-Life Mortality through Chromatin Remodeling and Xbp1.” Nature Aging ۲, no. 12 (December 1, 2022): 1176–۹۰. https://doi.org/10.1038/s43587-022-00312-x.