به گزارش زیستنا به نقل از SciTechDaily، مطالعه جدیدی که در انستیتو کارولینسکا (Karolinska Institute) انجام شده است نشان می‌دهد که ماکروفاژهای مرتبط با تومور (tumor-associated macrophages) یا به‌اختصار TAMها هم می‌توانند به گسترش سلول‌های سرطانی به سایر اندام‌ها کمک کنند و هم مانع از انجام آن شوند. این ماکروفاژها در واقع گلبول‌های سفید خونی هستند که در تومورهای پستان یافت می‌شوند. پژوهشگران دریافتند که ماکروفاژهایی که ماده‌ای به نام VEGF-C (فاکتور رشد اندوتلیال رگی نوع C) را تولید می‌کنند، گسترش سرطان پستان به ریه‌ها را کاهش می‌دهند اما گسترش آن را به غدد لنفاوی افزایش می‌دهند. این امر می‌تواند پیامدهایی برای پیش‌آگهی و درمان سرطان پستان داشته باشد. نتایج این مطالعه در ژورنال Cell منتشر شده است.
شناخت سرطان پستان و نقش ماکروفاژهای مرتبط با تومور
سرطان پستان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در جهان است. بیشتر موارد این سرطان وابسته به هورمون است و با هورمون درمانی می‌توان آن‌ها را درمان کرد. بااین‌حال سرطان پستان حتی چندین سال پس از تشخیص، می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن مانند مغز، ریه‌ها و مغز استخوان گسترش یابد. کاملاً مشخص نشده است که چه عاملی سبب این خطر طولانی‌مدت می‌شود، اما یک عامل احتمالی گلبول‌های سفید خون به نام ماکروفاژهای مرتبط با تومور هستند. ماکروفاژهای مرتبط با تومور در تومورهای پستان فراوان هستند و نقشی دوگانه در تسهیل و جلوگیری از گسترش سلول‌های سرطانی دارند. به‌طور خاص، ماکروفاژهای مرتبط با تومور که در اطراف رگ‌ها قرار دارند، عملکرد رگ‌های خونی را تنظیم می‌کند و ورود سلول‌های سرطانی را به درون رگ‌ها هدایت کرده یا از ورود آن‌ها ممانعت می‌کنند و بر گسترش بالقوه آن‌ها به سایر اندام‌ها تأثیر می‌گذارند.
اثرات دوگانه ماکروفاژهای مرتبط با تومور تولیدکننده VEGF-C
شارلوت رولنی (Charlotte Rolny) دانشیار بخش انکولوژی-پاتولوژی و همکارانش نوع خاصی از ماکروفاژهای مرتبط با تومور را مطالعه کرده‌اند که ماده‌ای به نام VEGF-C تولید می‌کند. مشخص شده است که این ماده بر شکل‌گیری رگ‌های لنفاوی جدید در تومورها تأثیر می‌گذارد. این رگ‌ها می‌توانند جابجایی سلول‌های سرطانی به سایر اندام‌ها را تسهیل کنند. بااین‌حال، محققان کشف کردند که ماکروفاژهای مرتبط با تومور که VEGF-C را بیان می‌کنند دارای اثر دوگانه هستند. به‌عبارت‌دیگر آن‌ها گسترش سرطان پستان را به ریه‌ها کاهش می‌دهند، اما هم‌زمان گسترش به غدد لنفاوی را افزایش می‌دهند.
پیامدها و سازوکارهای بالینی
پژوهشگران این رابطه را در داده‌های بالینی بیماران مبتلا به سرطان پستان نیز بررسی کردند. آن‌ها دریافتند که وجود ماکروفاژهای مرتبط با تومور که VEGF-C تولید می‌کنند با شدت کمتر بیماری همراه است؛ بنابراین به نظر می‌رسد که این ماکروفاژهای مرتبط با تومور نه‌تنها کمک‌کننده متاستاز هستند، بلکه هدایت‌کنندگانی راهبردی هستند که سلول‌های سرطانی را به مسیرهای کم‌ضررتر هدایت می‌کنند.
ماکروفاژهای مرتبط با تومور چگونه این کار را انجام می‌دهند؟ پژوهشگران دو سازوکار ممکن را پیشنهاد می‌کنند. نخست، ماکروفاژهای مرتبط با توموری که بیان‌کننده VEGF-C هستند رگ‌های خونی تومور را به شکل طبیعی درمی‌آورند، بدین ترتیب آن‌ها سازمان‌یافته‌تر شده و کمتر نشت می‌کنند. دوم، این ماکروفاژها ایجاد رگ‌های لنفی را جدید موجب می‌شوند که گسترش سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی را تسهیل می‌کنند.
نتیجه‌گیری و قابلیت درمانی
به‌طور خلاصه، نقش متناقض ماکروفاژهای مرتبط با تومور بیان‌کننده VEGF-C هماهنگی دقیقی را در محیط تومور نشان می‌دهد. این ماکروفاژها به‌جای اینکه تنها متاستاز را تسهیل کنند، به‌عنوان هدایت‌کنندگانی راهبردی ظاهر می‌شوند که بر مقصد سلول‌های سرطانی تأثیر می‌گذارند. شناخت این فرآیند، احتمالاً با بهره‌برداری از این وضعیت متناقض نما (پارادوکس) برای جلوگیری از متاستاز یا هدایت آن به مسیرهای با خطر کمتر، دیدگاه‌های بالقوه‌ای را برای مداخلات درمانی ارائه می‌دهد.
منبع: SciTechDaily
Journal Reference:
Banerjee, Kaveri, Thomas Kerzel, Tove Bekkhus, Sabrina De Souza Ferreira, Tatjana Wallmann, Majken Wallerius, Laura-Sophie Landwehr, et al. “VEGF-C-Expressing TAMs Rewire the Metastatic Fate of Breast Cancer Cells.” Cell Reports ۴۲, no. 12 (2023): 113507. https://doi.org/10.1016/j.celrep.2023.113507.