به گزارش زیستنا به نقل از Phys.org، اطلاعات اندکی از دنیسوواهای اسرارآمیز شناخته شده است. این خویشاوندان دور نئاندرتال‌ها (Neanderthals) در شرق و جنوب اوراسیا (Eurasia) گشت‌وگذار می‌کردند، بااین‌حال ردپای کمی از زمان خود روی زمین به جا گذاشتند.
«انسان‌تبار دنیسووا» (Hominin Denisova) را سوانته پاابو (Svante Paabo)، دیرینه‌شناس سوئدی کشف کرد. سوانته پاابو برنده جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۲۲ شد.
در سال ۲۰۱۲ پاابو و گروهش DNA قطعه استخوان به‌خوبی حفظ‌شده‌ای را توالی‌یابی کردند. این قطعه ۴۰ هزار سال قدمت داشت و چهار سال پیش از آن در غار دنیسووا (Denisova cave) در جنوب سیبری یافت شده بود.
نتیجه کار این گروه شگفت‌انگیز بود. آن‌ها با تبار انسانی کاملاً جدید مواجه شده بودند که از نئاندرتال‌ها متمایز بود و این تفاوت با هومو ساپینس‌ها (Homo sapiens)، یعنی انسان‌ها امروزی حتی بیشتر بود.
دنیسوواها جد مشترکی با نئاندرتال‌ها داشتند تا اینکه بین ۳۸۰ هزار تا ۴۷۰ هزار سال پیش جمعیت آن‌ها از هم مجزا شد.
این جدایی بسیار دیرتر از انشعاب بین انسان‌های امروزی و نئاندرتال‌ها/دنیسوواها بوده است که بین ۵۵۰ هزار تا ۷۶۰ هزار سال پیش روی داده است.
دیرینه‌شناسان بعدها در همان غار، فسیل دختر جوانی را کشف کردند که بخشی نئاندرتال و بخشی دنیسووا بود. این یافته ثابت کرد که این دو گونه باستانی با هم آمیزش داشته‌اند.
باوجوداینکه می‌دانیم نئاندرتال‌ها در حدود ۴۰ هزار سال پیش ناپدید شده‌اند، آگاهی نداریم که نزدیک‌ترین خویشاوند تکاملی ما چه زمانی منقرض شده است.
ما نمی‌دانیم دنیسوواها چه شکلی داشته‌اند زیرا به‌غیراز قطعات یافت شده در سیبری و یک استخوان فک که در سال ۲۰۱۹ در فلات تبت کشف شده است، آن‌ها تنها آثار فسیل‌شده نادری را از زمان خود روی زمین به جا گذاشته‌اند.
بااین‌وجود، پژوهش پاابو و گروه وی در انستیتو ماکس پلانک (Max Planck) در لایپزیگ، اطلاعاتی را در مورد جد اسرارآمیز ما روشن کرده است.
دانشمندان با مقایسه توالی‌های DNA، یک «جریان ژن» (Gene Flow) را هم بین دنیسوواها و نئاندرتال‌ها و هم بین دنیسوواها و انسان‌های امروزی یافتند. به‌عبارت‌دیگر، دنیسوواها پیش از انقراض، با گونه ما نیز آمیزش داشته‌اند.
تا شش درصد از DNA دنیسوواها هنوز در انسان‌های امروزی در آسیا-اقیانوسیه و جنوب شرقی آسیا – بومیان استرالیا (Australian Aborigines)، ملانزیایی‌ها (Melanesians) و نگریتوهای (Negritos) فیلیپین – یافت می‌شود. این امر نشان می‌دهد، این خویشاوند دور ما در گستره وسیعی از شرق و جنوب اوراسیا گشت‌وگذار می‌کردند. در مقابل، نئاندرتال‌ها در غرب اوراسیا زندگی می‌کردند.
دانشمندان بر این باورند که اجداد باستانی ملانزیایی‌ها امروزی به دور از کوه‌های منجمد سیبری و تبت با دنیسوواهای جنوب شرقی آسیا آمیختگی داشته‌اند.
مدرکی مبنی بر این موضوع وجود نداشت که دنیسوواها تا نواحی گرمسیری آسیا گسترش یافته بوده‌اند تا اینکه در سال ۲۰۱۸ در غاری در لائوس این حلقه گمشده کشف شد. کشف دندان دختری دنیسووا با قدمت دست‌کم ۱۳۰ هزار سال این مدرک را به دست محققان داد.
اکنون یکی از بزرگ‌ترین رازهای باقی‌مانده این است که چرا انسان‌های امروزی در گسترش خود بسیار موفق بودند و چرا دنیسوواها و نئاندرتال‌ها پس از چند صد هزار سال سازگاری با محیط اوراسیا منقرض شدند.
منبع: Phys.org