برای فردی که مبتلا به عنکبوت‌هراسی یا آراکنوفوبیا (Arachnophobia) است، تنها چیزی که از پیدا کردن عنکبوتی تنها آویزان در راهرو یا روی آینه دید عقب خودرو بدتر است، یافتن دسته بزرگی از عنکبوت‌ها است.
به گزارش زیستنا به نقل از Phys.org، بیشتر عنکبوت‌ها موجودات منزوی و گوشه‌نشینی هستند، بااین‌حال مطالعه‌ای که به‌وسیله پژوهشگران دانشگاه ملی استرالیا (Australian National University) انجام شده است، نشان داد که برخی از گونه‌ها بیشتر گروه‌زی شده‌اند.
به گفته پروفسور الکساندر میخیف (Alexander Mikheyev) از دانشکده پژوهشی زیست‌شناسی دانشگاه ملی استرالیا، عنکبوت‌ها از جمله عنکبوت شکارچی استرالیایی (The Australian huntsman spider) اجتماعی‌تر شده‌اند.
وی می‌گوید: «وقتی به عنکبوت‌ها فکر می‌کنیم، معمولاً به عنکبوت‌هایی فکر می‌کنیم که فقط در توری آویزان می‌شوند یا در گوشه‌ای می‌نشینند و چیزها را می‌کشند.» او ادامه می‌دهد: «اما گونه‌های خاصی از عنکبوت‌ها به‌طور مستقل به روشی بسیار مشابه تکامل یافته‌اند تا اجتماعی‌تر شوند.»
در همایش فرضی عنکبوت استرالیایی، عنکبوت‌های شکارچی در گروهی گرد هم می‌آیند درحالی‌که دیگران به‌تنهایی در گوشه‌ها کمین می‌کنند.
عنکبوت‌ها نیز مانند ما بیشتر تمایل دارند در مورد غذا اجتماعی باشند.
میخیف می‌گوید: «اجتماعی بودن بسیاری از عنکبوت‌ها با کنار هم نشستن و غذا خوردن آن‌ها در یک مکان یا تقسیم غذا است. این بسیار شبیه خوردن غذا با خانواده است.» «همچنین سطحی از خویشاوندی وجود دارد، شبیه به اینکه شما با اعضای خانواده خود در مقایسه با افراد کاملاً غریبه اجتماعی‌تر هستید.»
میزان اجتماعی بودن یک عنکبوت به ژنتیک آن باز می‌گردد. هرچند اجتماعی شدن ممکن است رفتاری آموخته‌شده به نظر برسد، این حالت بستگی به ژن‌های خاصی دارد که بیان یا تغییر می‌کنند.
در مورد بسیاری از موجودات، از جمله عنکبوت‌ها، رفتار اجتماعی به‌وسیله نورون‌های مغز هدایت می‌شود.
میخیف می‌گوید: «یکی از شرایط برای اجتماعی بودن جانوران این است که اندازه مغزشان بزرگ‌تر باشد». وی اضافه می‌کند: «آن‌ها نه‌تنها نیاز دارند تا در مورد محیط فیزیکی اطلاعات ذخیره کنند، بلکه در مورد محیط اجتماعی نیز این نیاز را دارند.»
بندپایان، جانوران بی‌مهره‌ای شامل عنکبوت‌ها، حشرات و پروانه‌ها هستند. این موجودات مغزهایی مانند انسان ندارند. در عوض، آن‌ها بافت عصبی خود را به‌طور گسترده توزیع می‌کنند، بدین معنا که مغز آن‌ها می‌تواند در کل بدن آن‌ها فضا اشغال کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که عنکبوت‌های اجتماعی، مانند شکارچی استرالیایی و عنکبوت اجتماعی آفریقایی، سیستم عصبی توسعه‌یافته‌تری نسبت به گونه‌های منزوی دارند.
به گفته میخیف تغییرات ژنتیکی که این گونه‌های متفاوت را قادر می‌سازد تا اجتماعی‌تر شوند، بسیار شبیه هم هستند. هر دو این گونه‌ها تغییراتی را در ژن‌های کنترل‌کننده رفتار، ساخت نورون و عملکرد سوخت‌وساز نشان دادند.
میخیف می‌گوید: «ما دریافتیم که در گونه‌های مختلف، ژن‌های بسیار مشابهی و سازوکارهای شبیه به همی در تغییر از انزوا به اجتماعی بودن دخیل بودند.»
پروفسور میخیف توضیح می‌دهد که یکی از بزرگ‌ترین مزایای اجتماعی بودن این است که به افراد اجازه می‌دهد اطلاعات را به اشتراک بگذارند.
به‌عنوان‌مثال انسان‌ها را در نظر بگیرید. بیشتر چیزهایی را که می‌دانیم از فرد دیگری آموخته‌ایم. هر کاری که انجام می‌دهید از اطلاعاتی ناشی می‌شود که به‌طور اجتماعی جمع کرده‌اید.
مزایای اجتماعی بودن، تکامل را به‌پیش برده است زیرا به بقای ژن‌های مرتبط کمک می‌کند.
پروفسور میخیف می‌گوید: «هر چند نمی‌توانیم آینده را پیش‌بینی کنیم، تعجب نخواهم کرد اگر گونه‌های عنکبوت بیشتری از این الگو پیروی کنند و دور هم جمع شوند.»
این می‌تواند خبری عالی برای تجمع عنکبوت‌ها باشد، اما کابوسی برای عنکبوت‌هراسان میان ما است.
منبع: Phys.org
Journal Reference:
Tong, Chao, Leticia Avilés, Linda S. Rayor, Alexander S. Mikheyev, and Timothy A. Linksvayer. “Genomic Signatures of Recent Convergent Transitions to Social Life in Spiders.” Nature Communications ۱۳, no. 1 (November 22, 2022): 6967. https://doi.org/10.1038/s41467-022-34446-8.