میکروبیوم پوست عاملی تأثیرگذار در پیوند سلول‌های بنیادی

به گزارش زیستنا به نقل از MedicalXpress، در چند ماه نخست پس از پیوند سلول‌های بنیادی، در ۷۰ درصد بیماران آسیب به اندام‌ها رخ می‌دهد. مدت‌هاست دلایل دقیق این واکنش که می‌تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد موضوع پژوهش‌های علمی بوده است.

به‌تازگی پژوهشگران با هدایت گئورگ استاری (Georg Stary) از بخش بیماری‌های پوست در MedUni وین و بیمارستان عمومی وین با همکاری انستیتو بیماری‌های نادر و تشخیص داده نشده لودویگ بولتزمن (Ludwig Boltzmann) تکثیر باکتری روی پوست را به‌عنوان عاملی مرتبط با بروز این عارضه شناسایی کرده‌اند. این یافته‌ها به‌تازگی در ژورنال پزشکی Leukemia منتشر شده است و به تحقیق و توسعه رویکردهای درمانی جدید کمک می‌کند.

محققان با بررسی پوست ۵۰ بیمار که بیشتر آن‌ها به دلیل سرطان خون در بخش پیوند مغز استخوان در MedUni وین و بیمارستان عمومی وین تحت پیوند سلول‌های بنیادی (Stem Cell Transplant) قرار گرفته بودند، به این نتایج دست یافتند. آن‌ها مشاهده کردند در چند هفته یا چند ماه نخست پس از دریافت سلول‌های بنیادی از اهداکننده، واکنش اهداکننده در برابر گیرنده (Donor-Versus-Recipient Reaction) یا بیماری پیوند علیه میزبان (Graft-Versus-Host Disease) یا به‌اختصار GVHD در برخی از افراد مورد آزمایش رخ داد.

این گروه پژوهشی، به سرپرستی نویسنده نخست مقاله نادین بایر (Nadine Bayer)، هنگامی‌که میکروارگانیسم‌های روی پوست (میکروبیوم پوست) افراد آسیب‌دیده را به‌طور دقیق تجزیه‌وتحلیل کردند متوجه کاهش شدید فراوانی باکتری‌ها شدند.

گئورگ استاری در مورد یافته‌های کلیدی گزارش داد: «کاهش تکثیر حتی پیش از اینکه علائم ظاهر شوند به‌ویژه در موارد شدید GVHD مشهود بود.» در همان زمان، دانشمندان مشاهده کردند که در بیماران مبتلا به GVHD استافیلوکوکسی‌ها (Staphylococci) روی پوست افزایش یافته‌اند. این‌ها باکتری‌هایی هستند که می‌توانند سبب عفونت‌های جدی شوند.

واکنش تقریباً همیشه پوست را درگیر می‌کند

علی‌رغم بررسی‌های دقیق ویژگی‌های بافتی اهداکنندگان و گیرندگان سلول‌های بنیادی و نیز داروهای پیشگیرانه، تقریباً در ۳۰ درصد بیماران پس از اهدا از طرف خواهر و برادر GVHD رخ می‌دهد؛ این میزان در بیماران پس از اهدا از اهداکنندگان غیر خویشاوند در حدود ۷۰ درصد است. این واکنش بدان معنا است که سلول‌های بدن به‌وسیله سلول‌های ایمنی که به‌تازگی از پیوند به وجود آمده‌اند به‌عنوان بیگانه شناخته شده و مورد حمله قرار می‌گیرند و در پی این اتفاق اندام‌ها آسیب می‌بینند.

این عارضه تقریباً همیشه پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد: نخستین علائم معمولاً راش است که بر اساس شدت می‌تواند خود را به‌صورت قرمزی خفیف یا تغییرات پوستی ملتهب شدید همراه با جدا شدن فوقانی‌ترین لایه پوست بروز دهد.

این واقعیت که ترکیب میکروبیوم روده بر روند بالینی پس از پیوند سلول‌های بنیادی تأثیر می‌گذارد، پیش‌ازاین برای پژوهشگران پزشکی شناخته شده بود. با شناسایی میکروبیوم پوست در GVHD، دانشمندان ابزار دیگری در اختیار دارند که با آن می‌توانند به تحقیق و توسعه اقدامات درمانی بهینه‌شده بپردازند.

گئورگ استاری، رهبر این مطالعه با نگاهی به آینده می‌گوید: «مطالعات آتی نشان خواهند داد که آیا تغییر در میکروبیوم پوست ممکن است در ایجاد GVHD نقش داشته باشد یا خیر و آیا می‌توان از دانش کسب‌شده، رویکردهای درمانی جدید را شناسایی کرد یا خیر.» وی در مرکز تحقیقات پزشکی مولکولی CeMM در آکادمی علوم اتریش نیز کار می‌کند.

منبع: MedicalXpress

Journal Refernence:
Bayer, Nadine, Bela Hausman, Ram Vinay Pandey, Florian Deckert, Laura-Marie Gail, Johanna Strobl, Petra Pjevac, et al. “Disturbances in Microbial Skin Recolonization and Cutaneous Immune Response Following Allogeneic Stem Cell Transfer.” Leukemia ۳۶, no. 11 (2022): 2705–۱۴. https://doi.org/10.1038/s41375-022-01712-z.