یک مطالعه عصر یخبندان کوچک (Little Ice Age) اطلاعات جدیدی را در مورد سیستم آب‌وهوای اقیانوس اطلس شمالی آشکار کرد. به گزارش زیستنا به نقل از SciTechDaily، دانشمندان صدها پوسته صدف چند صد ساله را بررسی کردند تا تعیین کنند که چگونه سیستم آب‌وهوای اقیانوس اطلس شمالی پیش از عصر یخبندان کوچک به «نقطه بحرانی» رسیده است. عصر یخبندان کوچک، دوره‌ای از سرد شدن منطقه‌ای بوده که به‌ویژه در اقیانوس اطلس شمالی مشهود بوده است. این پدیده قرن‌ها ادامه یافت و در حدود سال ۱۸۵۰ به پایان رسید.
نظریه‌ای قدیمی بیان می‌کند که سرد شدن اولیه در این دوره به‌وسیله «عکس‌العمل‌های دریایخ به اقیانوس» (Sea-Ice to Ocean Feedbacks) حفظ شده است. با گسترش دریایخ، جریان‌های اقیانوسی کاهش یافت که به‌نوبه خود جریان آب گرم از جنوب را کاهش داد.
دانشگاه اکستر مطالعه جدیدی را انجام داد تا بررسی کند که چگونه اقیانوس در چند قرن اخیر تغییر کرده است و به تغییرات بیرونی پاسخ داده است. آن‌ها برای این بررسی از پوسته صدف‌های کوهاگ (Quahog Clams) استفاده کردند که می‌توانند برای صدها سال زنده بمانند.
نتایج نشان می‌دهد که سیستم آب‌وهوای اقیانوس اطلس شمالی انعطاف‌پذیری (قابلیت ترمیم تغییرات بیرونی) را از دست داد و پیش از عصر یخبندان کوچک ناپایدار شد. این رخداد ممکن است سبب شده تا این سیستم به‌طور ناگهانی وارد وضعیت جدید سردتری شده باشد. علاوه بر این، به گفته متخصصان، ممکن است نقطه بحرانی جدیدی در اقیانوس اطلس شمالی نزدیک باشد که پیامدهای بزرگی برای آب‌وهوای منطقه دارد.
این کار به شناخت ما از چگونگی و زمان به وجود آمدن نقاط بحرانی کمک می‌کند؛ این امر اهمیت دارد چراکه دانشمندان هشدار داده‌اند، ممکن است اکنون بسیاری از نقاط بحرانی در سراسر جهان به دلیل تغییرات اقلیمی ناشی از انسان قریب‌الوقوع باشند.
بئاتریز آرلانو-ناوا (Beatriz Arellano-Nava)، نویسنده نخست مقاله از انستیتو سیستم‌های جهانی اکستر (Exeter’s Global Systems Institute) گفت: «یکی از راه‌های تشخیص اینکه سیستمی به یک انتقال ناگهانی نزدیک می‌شود آن است که در پاسخ به اغتشاشات (تغییرات خارجی) کند می‌شود.» وی اضافه کرد: «به‌عبارت‌دیگر، سیستم توانایی بازگشت به وضعیت میانگین خود را از دست می‌دهد و در عوض می‌تواند به‌طور ناگهانی وارد وضعیت جدیدی شود.»
دکتر پل هالوران (Paul Halloran)، از رهبران این پژوهش، گفت: «در مورد اقیانوس اطلس شمالی پیش از عصر یخبندان کوچک، از دست دادن انعطاف‌پذیری، سیستم را در برابر تغییری ناگهانی آسیب‌پذیر کرد که احتمالاً از وقوع گذار به عصر یخبندان کوچک حکایت می‌کرد.»
مطالعه جدید هشدار می‌دهد که اکنون آسیب‌پذیری سامانه اطلس شمالی مسئله‌ای حیاتی است، چراکه تحلیل‌های اخیر حاکی از آن است که این سیستم طی قرن گذشته بی‌ثبات شده و ممکن است به نقطه‌ای بحرانی نزدیک شود.
پروفسور تیم لنتون (Tim Lenton)، مدیر انستیتو سیستم‌های جهانی گفت: «آخرین بررسی ما حاکی از آن است که اکنون سیستم جریان‌های اقیانوسی در شمال اقیانوس اطلس شمالی به دلیل گرم شدن کره زمین ممکن است بار دیگر در معرض خطر یک نقطه بحرانی قرار گیرد که منتهی به تغییر ناگهانی آب‌وهوا در اروپا شود.»
تجزیه‌وتحلیل پوسته‌های صدف بر ایزوتوپ‌های اکسیژن و کربن و رشد پوسته تمرکز داشته است. تمامی این موارد می‌توانند به‌عنوان معیارهای تغییرپذیری محیطی استفاده شوند.
منبع: SciTechDaily
Journal Reference:
Arellano-Nava, Beatriz, Paul R. Halloran, Chris A. Boulton, James Scourse, Paul G. Butler, David J. Reynolds, and Timothy M. Lenton. “Destabilisation of the Subpolar North Atlantic Prior to the Little Ice Age.” Nature Communications ۱۳, no. 1 (August 25, 2022): 5008. https://doi.org/10.1038/s41467-022-32653-x.