به گزارش زیستنا به نقل از Quadram Institute، بهتازگی پژوهشگرانی در بریتانیا و اتریش بیش از ۶۵ هزار نوع میکروب مختلف را نامگذاری کردهاند.
پروفسور مارک پالن (Mark Pallen) در انستیتو کوادرام (Quadram Institute) در نورویچ این مطالعه را هدایت کرده است. این مطالعه از سنت دیرپای ایجاد نامهای لاتین بهخوبی شکلگرفته اما دلخواه برای گونههای جدید استفاده میکند، اما این رویکرد را در مقیاسی بیسابقه در تاریخ طبقهبندی به کار میگیرد.
پروفسور پالن استدلال میکند که میکروبشناسی، با دهها هزار گونه جدید کشفشده در سالهای اخیر که اکثر آنها بدون نام ماندهاند، قربانی موفقیت خود شده است. در گذشته به باکتریها نامهای توصیفی داده میشد یا به نام افراد یا مکانها نامگذاری میشدند.
این رویکرد در حال حاضر هر ساله به حدود هزار گونه جدید نام اعطا میکند. بااینوجود، هماکنون بیش از ۵۰ هزار گونه بهخوبی طبقهبندیشده انباشته شدهاند که نامگذاری نشدهاند. با این سرعت پیشرفت، دستکم نیمقرن طول میکشد تا تمامی این باکتریهای بینام، نامگذاری شوند. البته تا آن زمان، دانشمندان با مشکل نامگذاری میلیونها گونه دیگر روبرو خواهند بود که در این اثناء کشف میشوند.
پالن و همکارانش با بهرهگیری از برنامهای رایانهای، رویکردی کلان داده (Big Data)، کارآمد و با توان عملیاتی بالا و را انتخاب کردهاند تا دهها هزار نام متمایز اما با کاربرد آسان را تولید کنند. این نامها هیچ شباهتی به هیچیک از واژههای موجود ندارند. این گروه برای پیروی از این الزام که نام باکتریها باید به زبان لاتین باشد، رشتههای دلخواه حروف الفبای لاتین را با پسوندهای مؤنث که از نظر دستوری بهخوبی شکل گرفتهاند ترکیب کردند.
نتیجه مجموعهای از نامها است که حتی اگر فاقد هرگونه شجرهنامه معنیداری باشد، آشنایی و ملاحظات لاتین را خاطرنشان میکند. بهعنوانمثال میتوان به Dupisella tifacia برای یک باکتری از روده گوسفند، Hopelia gocarosa برای یک باکتری ساکن در آبهای زیرزمینی سوئد یا Saxicetta apufaria برای یک باکتری از یک دریاچه نمک روسیه اشاره کرد.
اگرچه این کار ممکن است تندروی به نظر برسد، در واقع شکلگیری نامها به شیوهای دلخواه دارای سابقهای طولانی است که به نخستین نظامنامه نامگذاری طبقهبندی در سال ۱۸۶۹ و حتی به لینه (Linnaeus) طبیعتشناس سوئدی و پدر طبقهبندی بازمیگردد. آنچه در اینجا متفاوت است، حس عجیب نامگذاری در این مقیاس، با فهرستی از نامها است که بیش از ده هزار صفحه را در بر میگیرد و نشاندهنده بزرگترین نامگذاری گونهها در یک نشریه است.
ازآنجاییکه این نامها برای گونههایی به کار رفتهاند که بهوسیله توالییابی DNA کشف شدهاند و هنوز در آزمایشگاه کشت داده نشدهاند، در حال حاضر نامهای جدید بهجای اینکه دائمی باشند موقتی هستند. بااینحال، ازآنجاییکه نظامنامه نامگذاری اصرار دارد که باکتریشناسان ثبات نامها را مدنظر داشته باشند و هیچ رویکرد نامگذاری رقیبی در این مقیاس در حال انجام نیست، به نظر میرسد که اکثریت قریب بهاتفاق نامهای جدید برای سالها یا حتی قرنهای آینده مورد استفاده قرار گیرند.
در پایان پالن میگوید: «من عضوی از کارگروهی بودم که حروف یونانی را برای واریانتهای کووید به ما داد و بهسرعت بهوسیله جامعه علمی پذیرفته شد. امیدوارم اسامی پیشنهادی در اینجا نیز بهسرعت و بهطور گسترده مورد استفاده قرار گیرد. این تنها نخستین گام است. عصر اکتشافات میکروبی خیلی مانده تا تمام شود، اما ساختن نامهای آینده بهصورت دستهجمعی با استفاده از اصولی که در اینجا ایجاد کردهایم آسان خواهد بود.»
منبع: Quadram Institute
Journal Reference:
Pallen, Mark J., Luis M. Rodriguez-R, and Nabil-Fareed Alikhan. “Naming the Unnamed: Over 65,000 Candidatus Names for Unnamed Archaea and Bacteria in the Genome Taxonomy Database.” International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology ۷۲, no. 9 (September 20, 2022). https://doi.org/10.1099/ijsem.0.005482.