به گزارش زیستنا به نقل از BIOPHARMADIVE، شرکت مرک (Merck & Co) که در حال بررسی دقیق تولید داروهای مبتنی RNA است به‌تازگی معامله‌ای پرمنفعت با شرکت نوپای زیست‌فناوری اورنا تراپیوتیکس (Orna Therapeutics) را اعلام کرد. شرکت مرک امیدوار است این معامله بتواند به چندین دارو و واکسن جدید منجر شود.
شرکت مرک از طریق این قرارداد، ۱۵۰ میلیون دلار پیش‌پرداخت به اورنا پرداخت خواهد کرد و ۱۰۰ میلیون دلار دیگر را در سرمایه‌گذاری سری B به ارزش ۲۲۱ میلیون دلار در این شرکت زیست‌فناوری مستقر در کمبریج سرمایه‌گذاری خواهد کرد. اورنا می‌تواند تا ۳/۵ (سه و نیم) میلیارد دلار در پرداخت‌های پایین‌دستی و نیز حق امتیاز برای هر محصول تأییدشده حاصل از این معامله، دریافت کند. این دو شرکت برای توسعه و تجاری‌سازی چندین برنامه از جمله واکسن‌ها و داروهایی برای بیماری‌های عفونی و سرطان با یکدیگر همکاری خواهند کرد.
این توافق آخرین نشانه‌ای است که شرکت مرک از علاقه به تولید داروی RNA بروز داده است. این شرکت در طول سال‌ها به تحقیقات RNA سرک کشیده است، اما هنوز موفقیت بزرگی به دست نیاورده است و محصول مورد تأییدی تولید نکرده است.
شرکت مرک در سال ۲۰۰۶، سیرنا تراپیوتیکس (Sirna Therapeutics) را در معامله‌ای به ارزش ۱/۱ میلیارد دلار تحت تملک گرفت. سیرنا تراپیوتیکس در آن زمان توسعه‌دهنده نوعی داروهای تداخل RNA یا RNA interference بود که اکنون آلنیلام فارماسوتیکالس (Alnylam Pharmaceuticals) در آن زمینه شناخته شده است. بااین‌وجود شرکت مرک هشت سال بعد این قرارداد را لغو کرد و آنچه از دارایی‌های سیرنا باقی مانده بود را در ازای بخشی از قیمت اولیه خرید آن به آلنیلام فروخت.
همچنین شرکت مرک روابط بلندمدتی با شرکت مدرنا (Moderna) دارد. مدرنا شرکت سازنده داروهای RNA پیک (mRNA) است که با موفقیت واکسنی برای کووید-۱۹ تولید کرد. شرکت مرک برای نخستین بار در سال ۲۰۱۵ سهمی را از شرکت مدرنا تصاحب کرد و از آن زمان با این شرکت روی چند واکسن آزمایشی سرطان‌های مختلف کار کرده است. این شرکت توافقنامه یکی از این موارد را در فوریه لغو کرد، اما همچنان بخشی از حقوق مورد دیگری را حفظ کرده است که در مراحل اولیه آزمایش است.
شرکت مرک به‌طور جداگانه در طرح‌های RNA دیگری نیز سرمایه‌گذاری کرده است. در میان آن‌ها سرمایه‌گذاری در شرکت تولیدکننده واکسن RNA پیک، ترانسلیت بیو (Translate Bio) است که شرکت سانوفی (Sanofi) سال گذشته تحت تملک خود درآورد و همچنین اسکای‌هاک تراپیوتیکس (Skyhawk Therapeutics)، یک شرکت زیست‌فناوری خصوصی که مولکول‌های RNA را با داروهای مبتنی بر مواد شیمیایی هدف قرار می‌دهد.
اکنون مرک توجه خود را به روش جدیدتری برای داروسازی RNA معطوف کرده است. اورنا یکی از گروه شرکت‌های مانند لاروند (Laronde) و یک شرکت نوپای مخفی به نام سیرک بیو (Circ Bio) است که برای توسعه دارویی از RNA مصنوعی و «حلقوی» (circular) برنامه‌ریزی کرده است.
این رویکرد با هدف غلبه بر محدودیت کلیدی مولکول‌های RNA پیک یعنی ماندگاری کوتاه آن‌ها پیگیری می‌شود. مولکول‌های mRNA سنتی، خطی بوده و ناپایدار هستند و در بدن به‌سرعت به‌وسیله آنزیم‌ها تجزیه می‌شوند. این ویژگی سبب می‌شود تا ایجاد دارو با ماندگاری بالا چالش‌برانگیز باشد. RNAهای حلقوی کلاهک انتهایی ندارند تا آنزیم‌ها بتوانند به آن متصل شوند. این مزیتی است که طرفداران آن ادعا می‌کنند می‌تواند به درمان‌های قوی‌تر با اثرات طولانی‌تر منتهی شود. شرکت مرک در بیانیه خود به داده‌های بالینی اورنا ارجاع داد که توانایی این داروها را در زمینه‌های مختلف از جمله واکسن‌ها و داروهای سرطان نشان می‌دهد.
این ایده در حال حاضر سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی را جلب کرده است. به‌عنوان‌مثال، لاروند در سال ۲۰۲۱ یک دور سرمایه ۴۴۰ میلیون دلاری جمع‌آوری کرد و اورنا اکنون ۳۲۱ میلیون دلار از زمان راه‌اندازی در سال گذشته تأمین کرده است.
اورنا معتقد است که برنامه نخست این شرکت که درمانی آزمایشی برای سرطان است در سال ۲۰۲۴ برای آزمایش انسانی آماده خواهد شد.
منبع: BIOPHARMADIVE